Op economisch gebied gaan we op volle kracht vooruit. Het economisch herstel zet zich verder door. Het aantal banen groeit en de werkloosheid neemt verder af.  Er ontstaan steeds nieuwe kleine bedrijven in Breda. Gelukkig groeien veel van hen ook door en kent Breda een mooie diverse economie met veel potentie en weinig kwetsbaarheden. De creatieve sector groeit en bloeit en pakt haar kansen. Als gemeente willen we het bedrijfsleven faciliteren in zijn ontwikkeling. Onze dienstverlening aan werkgevers is van groot belang voor de beste match tussen vraag naar en aanbod van talent. We willen immers dat iedereen in Breda meedoet en meeprofiteert van de dynamiek in de stad. Werk, werk, werk staat voorop. We streven naar passend werk voor iedereen en scheppen ruimte voor klein en groot ondernemerschap. Het onderwijs speelt hierbij een cruciale rol en werkt nauw met ons samen.

Onze internationale potentie is groot. Vele bedrijven plaatsen in Breda hun hoofdkantoor, met vestigingen elders in de Benelux of daarbuiten. We werken aan een sterke expat community. We zijn aantrekkelijk voor kenniswerkers buiten Nederland door de aanwezigheid van de internationale school. We werken verder aan ons internationale profiel vanuit het Verhaal van Breda. Dat geeft handen en voeten aan onze lobby agenda. We slaan onze vleugels uit naar Europa. Dit doen we onder andere door de netwerken en financiële kansen in Europa goed te kennen en te benutten vanuit het perspectief van zowel onze stad als onze regio West-Brabant.

We zorgen ook binnen de stad en de dorpen zelf dat we aantrekkelijk zijn en blijven. We geven uitvoering aan de Structuurvisie Breda 2030 en stellen deze waar nodig bij. Grote stedelijke ontwikkelingen staan op stapel. Het doortrekken van de Nieuwe Mark wordt realiteit, de spoorlijn Breda-Utrecht staat weer op de agenda, de HSL naar België en verder gaat rijden. Ook de herontwikkeling van de Markoevers en het Haveneiland is in zicht. Ons doel is trotse bewoners te houden en tegelijkertijd meer bezoekers te verleiden om naar Breda te komen. Dat laatste doen we in nauwe samenwerking met vele partijen. Het ondernemersfonds in de binnenstad krijgt verder vorm. De partijen rond citymarketing zijn met elkaar aan het broeden om Breda nationaal en internationaal nog beter op de kaart te zetten.

In dit hoofdstuk gaan we dieper in op kansen voor werk, Breda Onderwijsstad met de focus op taal, techniek en internationaal onderwijs, Breda in Europa, Breda en de regio, de binnenstad, gebiedsontwikkelingen en bereikbaarheid.  

Werk, werk, werk voor iedereen en de juiste match op talent
Om de goede match tussen de vraag naar en het aanbod van talent te maken is optimale dienstverlening aan werkgevers van belang. We organiseren meer grote evenementen waar werkgevers en werkzoekenden elkaar kunnen ontmoeten. Werkgevers kunnen zich hier profileren en werkzoekenden krijgen de kans zich te laten zien. We werken hiervoor intensief samen met accountmanagers van het ondernemersteam en de partners binnen het Werkgeversservicepunt Breda. Zo helpen we meer mensen met een uitkering aan werk en proberen we te voorkomen dat mensen een beroep op een uitkering doen.  

De afgelopen jaren manifesteert de creatieve industrie in Breda zich en heeft kans op groei en potentie. Wij gaan door met het faciliteren van deze sector, ook vanuit CultuurBreda. We ondersteunen en leveren communicatiekracht, onderzoeken of een beeldbepalend evenement en een ‘centre of excellence’ haalbaar is. We hebben een grote beroepsgroep die creatief, cultureel en ambachtelijk werkzaam is. Denk aan de fotografie, creatieve technologie, gaming, vormgeving en media. Voor de studenten vanuit het VMBO en MBO liggen er in deze sectoren veel kansen. We leggen actief verbindingen om deze jongeren aan werk te helpen in deze sector.

Breda Onderwijsstad: investeren in taal en techniek en internationale kansen
Breda heeft een naam hoog te houden als onderwijsstad en internationale kennisstad. Met kwalitatief goed onderwijs én met internationaal onderwijs, van voorschool tot universiteit. De samenwerking tussen schoolbesturen van basis-en voortgezet onderwijs in de doordecentralisatie van onderwijshuisvestingsmiddelen is uniek in Nederland. Gemeente en onderwijsveld hebben een gezamenlijke onderwijsagenda opgesteld. Taal en Techniek staan hierin centraal.
We trekken in 2018 structureel extra geld uit voor de realisatie van het taalplan. Het gaat om taalondersteuning en taalonderwijs voor laaggeletterden en nieuwkomers. We gaan door met onder andere taallessen, Bredataal, welkomsttaal, taalmaatjes en de aanpak van laaggeletterdheid. Professionals en vrijwilligers krijgen training, bijscholing en ondersteuning vanuit Bredataal. Breda wil dit als basisvoorziening aanbieden op kwalitatief hoog niveau en aansluitend bij het reguliere onderwijs.

Innovatief techniekonderwijs wordt de komende jaren verbreed naar het voortgezet onderwijs en sluit aan op MBO en HBO. De Uitvindfabriek, een speciale leeromgeving gericht op onbegrensd techniek ontdekken voor basisonderwijs, is de basis voor verdere ontwikkeling. De partners van de Uitvindfabriek hebben specifiek voor het Voortgezet Onderwijs (VO)  ‘Invented by All’ ontwikkeld. Leerlingen bedenken en voeren innovatieve projecten uit voor deelnemende bedrijven. Zo ontstaat er een doorgaande leerlijn techniek. Zo krijgen jongeren een betere aansluiting op de arbeidsmarkt.

Het onderwijsveld versterkt de aantrekkingskracht voor internationale bedrijven. De Internationale School Breda (ISB) en het regulier onderwijs breiden de internationale samenwerking de komende jaren uit. Dit gebeurt door uitwisseling van docenten en gezamenlijke nieuwbouw van het Mencia en de ISB. Het middelbaar en hoger onderwijs met het ROC West-Brabant, De Rooi Pannen, De Nederlandse Defensie Academie (NLDA) , NHTV en Avans timmeren verder aan de weg met hun internationale ambities en programma’s. Zo zijn er al veel  internationale studenten in onze stad te vinden.

Avans en NHTV organiseren in 2017 en 2018 een gezamenlijke studenten-introductieweek. Samen met de gemeente zorgen ze voor een goede kennismaking met Breda! Internationale en Nederlandse studenten trekken daarin samen op. De campusontwikkelingen bij Avans zijn grotendeels afgerond, bij de NHTV gaat het van start. Een mooie ontwikkeling in onze kennisstad is ook Logistics Connection, een post HBO en universitaire opleiding in samenwerking met Brabantse universiteiten.  
We investeren in meer samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven. We betrekken het onderwijs bij stedelijke ontwikkelingen door bijvoorbeeld proeftuinen, innovatielabs en gerichte evenementen voor en door studenten. Ook stimuleren we kruisbestuivingen tussen vakgebieden en opleidingen. We trekken samen met studenten Logistiek, Biobased Economy, Maintenance, Creatieve industrie en netwerk Zorginnovatie op in innovatieve projecten.  

Naast alle mooie kansen zijn er ook zorgen. Het Rijk gaat mogelijk flink korten op het onderwijsachterstanden beleid. Dat kan effect hebben op onze nu dekkende inzet bij kinderen met taalachterstand tussen de 2 en 12. We willen in ieder geval dat de specifieke taalklassen in het onderwijs, die in september 2017 starten, het hele schooljaar door kunnen gaan. Daar houden we rekening mee in ons risicoprofiel. Samen met andere gemeenten van deze doorontwikkeling voor de jaren 2018 en verder werken we uit en bespreken we met de raad. Deze operatie moet klaar zijn voor de start van de nieuvolgen we de formatiebesprekingen in Den Haag en brengen dit knelpunt onder de aandacht bij de onderhandelaars.  

Breda, een Europese stad die ertoe doet

Breda stopt met bescheiden zijn. Als internationale stad die ertoe doet presenteren we Breda in Brussel en Europa. We verkennen en benutten Europese subsidiekansen met name op het gebied van klimaatadaptatie, energietransitie, mobiliteit en zorginnovatie. We versterken onze positie als internationale kennisstad. We onderhouden bestaande en gaan nieuwe verbindingen aan met Europese partnersteden en regio’s. Ook versterken we onze kennis van Europese programma’s, initiatieven en structuurfondsen. We nemen op basis van onze lobbyagenda actief deel aan Europese events zoals de Open Days te Brussel. Breda is in 2018 gaststad voor de Brabantdag 2018; een tweejaarlijks netwerkevent waarop honderden bestuurders, ondernemers, maatschappelijke organisaties en kennispartners uit Vlaams-Brabant en Noord-Brabant elkaar ontmoeten.

Onze strategie is gericht  op versterking van het internationale vestigingsklimaat voor bedrijven en van ons expatbeleid. We focussen op Europese positionering van groeisectoren zoals Slimme Logistiek en Creatieve Industrie. Het Verhaal van Breda is leidend voor onze public affairs en lobby-agenda, zowel voor Breda als voor de regio. Wij koppelen dit met de Economische Agenda, regionale samenwerking en de internationaliseringsstrategie. De nadruk ligt op samenwerking met Provincie, Rijk en Europese Unie.

Samen sterk in Brabant en de regio
Om onze ambities en doelen (beter) te kunnen realiseren intensiveren we op verschillende assen en schaalniveaus de regionale samenwerking met partners in de onze omgeving. We richten ons de komende tijd binnen Brabantstad (B5) en de Regio West-Brabant (RWB) specifieker en intensiever op de economie en op de ruimtelijke opgaven en kansen. Om meer focus en meer slagkracht aan te brengen, gaan we nog nauwer samenwerken met bedrijfsleven en kennis- en onderwijspartners. We noemen dat de Triple-helix-samenwerking. Samen scherpen we de strategische agenda voor West-Brabant aan. Tegelijkertijd zetten we de regionale uitvoeringsorganisatie REWIN nog meer in zijn kracht: om bedrijven naar West-Brabant te halen en het vestigingsklimaat in de markt te zetten. We nemen als centrumstad het voortouw om te onderzoeken of er draagvlak is in de regio voor een krachtig  investerings- en realisatiefonds. We hebben al een onderzoekers- en ontwikkelfonds, maar nog geen fonds  voor de daadwerkelijke uitvoering van plannen. Met dit fonds kunnen we de regionale lobby- en uitvoeringskracht van onze  economisch-ruimtelijke ambities vergroten en versnellen en ook cofinanciering creëren.

Om de focus op economie en ruimte te realiseren, passen we de regionale agenda aan en ook de manier van werken in de RWB en de B5. De juridische, organisatorische en eventuele financiële consequenties we bestuursperiode.
In de B5 zoeken we ook een betere, regionale afstemming op het gebied van cultuur. Zo kunnen we het cultureel niveau verhogen en ook meer landelijk geld naar de provincie en de regio halen.

Binnen de subregio van de Baronie werken we intensiever samen aan de bedrijvigheid en het vestigingsklimaat rond de A16.  Op andere terreinen zoeken we ook de samenwerking zoals in Landstad Baronie, de  Biesbosch, de Omgevingsvisie en in de bedrijfsvoering.  In 2017 zetten we vervolgstappen in de verbetering van de het inzicht en aansturing van de regionale, verbonden partijen.

De Binnenstad is ons visitekaartje
De afgelopen periode hebben we al flink geïnvesteerd in diverse ontwikkelingen in de binnenstad. Het aantal bezoekers krijgt een extra impuls door de nieuwe aanpak van citymarketing in combinatie met erfgoed. Een nieuwe citymarketingorganisatie gaat zich richten op marketing en profilering, naast een deel van de oude VVV taken (gastvrijheid en promotie). De organisatie is een duurzame samenwerking tussen publieke en private partijen. Dit gaat meer bezoekers, bestedingen en daarmee ook weer nieuwe investeringen opleveren. De nieuwe citymarketingorganisatie heeft een coöperatief model waardoor partijen echt gezamenlijk optrekken.

Het erfgoed in onze binnenstad heeft een grote aantrekkelijkheid en waarde. Dit gaan we nog verder benutten. De Grote Kerk is nu duurzaam verlicht, maar we zijn nog niet klaar. We zetten de schijnwerpers op bijzondere gebouwen en monumenten in onze binnenstad. Dat draagt bij aan de aantrekkingskracht van Breda. Naast de Grote Kerk willen we projecties kunnen zetten op het stadhuis en willen we  het Stedelijk Museum aanlichten. Ook kijken we of we enkele bruggen kunnen verlichten. Uiteraard alles met duurzame verlichting zodat we ook kosten terugverdienen.  

Smart Mobility is belangrijk voor de bereikbaarheid van de stad en de dorpen en daarmee voor de economische aantrekkelijkheid van Breda. Denk aan innovatieve oplossingen in verkeersregelinstallaties of via apps. We dagen de markt uit om met vernieuwende ideeën te komen om de doorstroming van verkeer te verbeteren. We vragen kennisinstellingen en leveranciers om oplossingen te bedenken met gebruik van de nieuwste technieken. Deze oplossing passen we eerst toe in een proeftuin.  

Een aantrekkelijke en bereikbare stad en dorpen raakt ook de taxisector in Breda. Een sector die zich roert. Men wil van de gemeente verdergaande regulering, liefst in de vorm van een taxiverordening. We hebben toegezegd dat we samen met de taxivertegenwoordigers kijken naar de manier waarop we in Breda met behoud van kwaliteit een vorm van regulering kunnen bereiken.

Vele gebiedsontwikkelingen maken Breda nog mooier dan ze al is
In 2016 heeft de gemeenteraad ingestemd met de werkwijze van het Fonds Stedelijke Ontwikkeling. Met deze Voorjaarsnota vullen we deze werkwijze verder in bij twee grote stedelijke projecten: Havenkwartier en Gasthuisvelden. Om de beoogde cofinanciering bij derden los te maken voeden we het fonds met een deel van het resultaat van de jaarrekening. Dit past bij de faciliterende, sturende en stimulerende rol vanuit de gemeentelijke overheid die in de Structuurvisie Breda 2030 is vastgelegd.

Op 8 september 2016 is het nieuwe station van Breda officieel geopend, een belangrijke mijlpaal. Het Gerechtsgebouw is in aanbouw, de tender voor Coulissen West was succesvol, het plan 5 Tracks is gegund, bestemmingsplan Drie Hoefijzers Noord is vastgesteld en de buitenruimte is klaar. Bepalende stappen in de realisatie van Via Breda. Voor het Havenkwartier ontwikkelen we een visie samen met Krachtateliers en via gesprekken met eigenaren en ontwikkelaars. Deze visie is in 2017 klaar. Daarnaast onderzoeken we met de initiatiefnemer voor het gebied Van Puijfelik/Backer & Rueb de haalbaarheid van de herontwikkeling van dit terrein. Hiervoor hebben we al afspraken gemaakt over het behoud van een groot deel van het gebouwde erfgoed. In het gebied Klavers Jansen starten we met de herontwikkeling aan de Minister Kanstraat richting woningbouw. We onderzoeken met de huidige gebruikers de mogelijkheden om het creatief cultureel cluster te versterken.

In september 2016 heeft de gemeenteraad de visie Gebiedsontwikkeling Gasthuisvelden vastgesteld. Met de vastgoedeigenaren in het gebied zijn we in gesprek over de herontwikkeling van de verschillende locaties. We hebben de ambitie om een bevaarbare Nieuwe Mark te realiseren over het terrein van de Seelig Kazerne. Om te beginnen spreken we daarmee met alle belanghebbenden langs het tracé. Met de huidige eigenaren op het terrein van Seelig Noord maken we hierover afspraken. We voeren een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse uit. Daarin besteden we speciale aandacht aan het stimulerende effect van de rivier en het toekomstige park Seelig op de aantrekkingskracht van de stad. De (vrije tijds) economie als onderdeel van een mix van toekomstige functies, is een dragend element van de gebiedsontwikkeling. Een nog verder uit te werken principe is ook dat er een positief effect moet zijn op (het leven in) de omliggende buurten.

In 2016 zijn we naar aanleiding van de motie ‘Trots op buitengebied Zuid’ een proces opgestart met bewoners en ondernemers in De Rith om verbeterpunten op te halen. Dit heeft geleid tot het rapport ’Een Duurzame en Groene Rith’. Hieruit blijkt dat een inhaalslag nodig is.  Het gaat om door bewoners en omgeving gedragen maatregelen op het gebied van toezicht en handhaving, verkeer,  natuurontwikkeling, toerisme en recreatie.

We houden Breda bereikbaar
Het autoverkeer in Breda groeit, met name op de grote rondwegen. Daarnaast krijgen stedelijke ontwikkelingen die eerst uitgesteld waren tot na 2023 (Structuurvisie 2030) een vlucht.  Denk hierbij aan de Nieuwe Mark, Markoevers, Havenkwartier en Gasthuisvelden.
Het huidige verkeersnetwerk komt daarmee nog verder onder druk te staan. En dus de bereikbaarheid van de stad en haar dorpen. Willen we Breda economisch aantrekkelijk houden als internationale vestigingsplaats, dan moeten we nu aan de slag met uitbreiding en aanvulling van de infrastructuur. Op korte termijn zijn maatregelen nodig op de kruising Belcrumweg-Noordelijke Rondweg en op de as Emerparklaan richting Lunetstraat. Ook willen we de doorstroming op de Zuidelijke rondweg verbeteren door maatregelen te treffen op de kruisingen bij de Fatimastraat en de Baronielaan. Op middellange en lange termijn zijn ingrijpende verkeersmaatregelen op de Noordelijke rondweg noodzakelijk. Dan denken we aan ongelijkvloerse kruisingen en een aanvullende ontsluiting naar de binnenstad.

Bereikbaarheid per spoor ook op de as Breda-Utrecht is van groot belang. Dit is een ontbrekende schakel in het landelijke openbaar vervoer netwerk. We trekken samen met de provincie Noord-Brabant op om dit weer op de agenda te zetten. Hierbij zoeken we de hulp van inzichten en inzet van marktpartijen. De gemeente Oosterhout sluit hierbij aan. Ook de provincie Utrecht doet mee, inclusief een financiële bijdrage.